Skip to Site NavigationSkip to main content
This site works best using the most recent versions of Firefox, IE, Chrome, and Safari. Some features of this site may not display properly if you are using an operating system more than 5 years old, or a browser from a similar era.
Loading
Change font: A B Choose the Cantata One font Choose the Dukeplus font
Change style: RRP Accessible Choose default styling Choose accessible styling

The Richard Rufus of Cornwall Project

Preparing Critical Editions of Rufus' Extant Works

Supported in part by the National Endowment for the Humanities


Notae (Notes)

Numbered marginal notes provide information on Rufus’s sources in Aristotle, Averroes, and elsewhere, his subsequent influence, and other parallel texts that may shed light on his commentary, as well as references to and quotations from his reuse and adaptation of some sections of the Memoriale in his longer Metaphysics commentary. Editorial suggestions on problematic passages where we have not felt justified in emending can also be found here.

Where the notes include extensive quotations, these do not appear on the page unless the reader clicks on them. Clicking once on a highlighted ellipsis will reveal the material that has been omitted; clicking again on the revealed material will conceal it.

Below is a key to the abbreviations found in the notes, followed by the full bibliographical references for ancient and medieval works cited in shortened form.

Codices

A138 Assisi. Sacro Convento di San Francesco. Codex 138
A176 Assisi. Sacro Convento di San Francesco. Codex 176
B62 Oxford. Balliol College Library. Codex 62
F853 Florence. Biblioteca nazionale. Codex Conv. soppr. G.iv.853
M3314 Madrid. Biblioteca nacional. Codex 3314
N285 Oxford. New College Library. Codex 285
PM80 Praha. Archiv Pražského hradu, Knihovna metropolitní kapitoly. Codex M.80
Q290 Erfurt. Universitätsbibliothek, Dep. Erf. Codex Ampl. Quarto 290
Q312 Erfurt. Universitätsbibliothek, Dep. Erf. Codex Ampl. Quarto 312
S2322 Salamanca. Biblioteca universitaria, Biblioteca general histórica. Codex 2322
T737 Toulouse. Bibliothèque municipale. Codex 737
V4538 Vatican. Biblioteca Apostolica Vaticana. Codex Vat. Lat. 4538
V12993  Vatican. Biblioteca Apostolica Vaticana. Codex Vat. Lat. 12993

Series

AHDL: Archives d’histoire doctrinale et littéraire du moyen âge, Paris 1926–.
AL: Aristoteles Latinus, 1961–.
BFS: Bibliotheca Franciscana Scholastica Medii Aevi, Quaracchi & Grottaferrata 1922–.
BGPTM:  Beiträge zur Geschichte der Philosophie des Mittelalters, 1891–1927. Beiträge zur Geschichte der Philosophie und Theologie des Mittelalters, 1928–1970; Neue Folge, Münster in W., 1970–.
CCAA: Corpus Commentariorum Averrois in Aristotelem, 1931–.
CCL: Corpus Christianorum, Series Latina, Turnholt 1953–.
CCM: Corpus Christianorum, Continuatio Mediaevalis, Turnholt 1971–.
CSEL: Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Vienna 1866–.
NF: Neue Folge.
OHI: Opera hactenus inedita Rogeri Baconi, ed. R. Steele, Oxford [1909]–1941.
OO: Opera Omnia.
OPh: Opera Philosophica.
PL: Patrologiae Cursus Completus, Series Latina, ed. J.-P. Migne, Paris 1844–1865.

Opera scripta a Richardo Rufo

CAv Contra Averroem, Q312, fol. 81va–86ra.
IDiv De intellectu divino, A138, fol. 262va–263ra.
In APos In Analytica posteriora Aristotelis, Q312, fol. 29va–32vb.
In DAn In De anima Aristotelis, F853, fol. 193ra–222va; M3314, fol. 68ra–89rb; Q312, fol. 19rb–28vb; ed. sub nomine Petri Hispani, Obras filosóficas III: Expositio libri De anima, ed. M. Alonso, Madrid 1952.
In DGen In Aristotelis De generatione et corruptione, ed. N. Lewis & R. Wood, Oxford 2011.
In Phys. In Physicam Aristotelis, ed. R. Wood, Oxford 2003.
RSem De rationibus seminalibus, T737, fol. 158va–160rb.
SAn Speculum animae, Q312, fol. 107va–110rb.
SMet Scriptum in Metaphysicam Aristotelis, N285, fol. 194ra–238va; Oxford, Bodleian Library, Lat. misc. C71, fol. 1ra–1vb; PM80, fol. 1ra–32rb; Q290, fol. 1ra–40vb; S2322, fol. 72ra–132ra; V4538, fol. 1ra–102va; Lambda citatur partim ex T. Noone, “An Edition and Study of the Scriptum super Metaphysicam, bk. 12, dist. 2: A Work Attributed to Richard Rufus of Cornwall,” Ph.D. dissertation, University of Toronto, 1987.
SOx In Sententias Petri Lombardi, Lectura Oxoniensis, B62, fol. 6ra–252vb.
SPar In Sententias Petri Lombardi, Lectura Parisiensis, A176, fol. 4ra–222vb; V12993, fol. 1ra–320rb.

Opera dubia

SPat   De statu in patria, A138, fol. 268ra–270rb.

Auctoritates

Abaelard: Petrus Abaelardus
In De interpr. Glossae Magistri Petri Abaelardi super Peri ermenias, ed. B. Geyer, BGPTM 21.3 (1927) 307-503.
In Isag. Porph. Glossae secundum magistrum Petrum Abaelardum super Porphyrium, ed. B. Geyer, BGPTM 21.1 (1919) 1-109.
Theologia Christiana, ed. E. Buytaert, CCM 12; PL 178: 1113–1330.
Albertus M.: Albertus Magnus
De caelo, ed. P. Hoßfeld, OO 5.1, Münster in W. 1971.
Metaph. Metaphysica, ed. B. Geyer, OO 16.1-2, Münster in W. 1960–1964.
Algazel: Abu Hamid Muhammad b. Muhammad at-Tusi al-Ghazzali
Metaph. De scientia divina (Metaphysica), tr. Dominici Gundissalini, ed. J. Muckle, in Algazel’s Metaphysics, Toronto 1933, pp. 1–129.
Physica De scientia naturali, tr. Dominici de Segovia, ed. J. Muckle, in Algazel’s Metaphysics, Toronto 1933, pp. 130–197.
Alpetragius: Nur ad-Din al-Bitruji
De motibus caelorum, tr. Michaelis Scoti, ed. F. Carmody, Berkeley 1952.
Anselmus: Anselmus Cantuariensis
De ver. De veritate, ed. F. Schmitt, OO 1, Edinburgh 1946, pp. 169–199.
Monologion, ed. F. Schmitt, OO 1, Edinburgh 1946, pp. 1–87.
Proslogion, ed. F. Schmitt, OO 1, Edinburgh 1946, pp. 89–139.
Aquinas: Thomas de Aquino
In Metaph. Sententia libri Metaphysicae.
Aristot.: Aristoteles
Textus graecus citatur ex recognitione Immanuelis Bekkeri (1831); translationes latinae citantur ut infra.
APos Analytica posteriora, tr. Iacobi, ed. L. Minio-Paluello & B. Dod, AL 4.1, Bruges 1968.
DAn De anima, ed. R. Gauthier, in Lectura in librum de anima a quodam discipulo reportata, Grottaferrata 1985.
De caelo De caelo et mundo, tr. Michaelis Scoti, apud Averroem, In De caelo.
De interpr. De interpretatione vel Periermenias, tr. Boethii, ed. L. Minio-Paluello, AL 2.1, Bruges 1965.
De generatione animalium, in De animalibus, tr. Michaelis Scoti, ed. A. Van Oppenraaij, Leiden 1992.
DGen De generatione et corruptione, tr. vetus, ed. J. Judycka, AL 9.1, Leiden 1986.
ENic Ethica Nicomachea, ed. R. Gauthier, AL 26.1–3, Bruxelles 1972–1973.
Metaph. Metaphysica, tr. Iacobi, ed. G. Vuillemin-Diem, AL 25.1, Bruxelles 1970. Tr. vetus, ed. G. Vuillemin-Diem, AL 25.1a, Bruxelles 1970. Tr. media, ed. G. Vuillemin-Diem, AL 25.2, Leiden 1976.
Phys. Physica, tr. vetus, ed. F. Bossier & J. Brams, AL 7.1.2, Leiden 1990.
Praed. Categoriae vel Praedicamenta, tr. Boethii, ed. L. Minio-Paluello, AL 1.1, Bruges 1961.
Rhetorica, tr. vetus, ed. B. Schneider, AL 31.1, Leiden 1978.
Topica, tr. Boethii, ed. L. Minio-Paluello, AL 5.1, Bruxelles 1969.
Aspall: Galfridus de Aspall
In Metaph. “Quaestiones in Metaphysicam I-X: Liber IV, quaestio 21: Vtrum contradictoria possint simul esse uera,” ed. R. Plevano, in “Richard Rufus of Cornwall and Geoffrey of Aspall: Two Questions on the Instant of Change,” Medioevo 19 (1993) 167–232.
Les auctoritates Aristotelis:
Les auctoritates Aristotelis, ed. J. Hamesse, Louvain 1974.
August.: Augustinus
83 quaest. De diversis qvaestionibvs octoginta tribvs, ed. A. Mutzenbecher, CCL 44A; PL 40: 11–100.
Confessionum libri XIII, ed. L. Verheijen, CCL 27; PL 32: 659–868.
De civ. De civitate Dei, CCL 47 & 48; PL 41: 13–804.
De Trinitate De Trinitate libri XV, ed. W. Mountain, CCL 50 & 50A; PL 42: 819–1098.
Soliloq. Soliloqviorvm libri dvo, ed. W. Hörmann, CSEL 89; PL 32: 583–656.
Ps. August.: Pseudo Augustinus
Sermones ad fratres in eremo, PL 40: 1235–1358.
Auvergne: Guillelmus de Auvergne
De universo, OO 1, Paris 1674, Frankfurt am M. 1963, pp. 593–1074.
Auxerre: Guillelmus de Auxerre
Summa Aurea, ed. J. Ribaillier, Grottaferrata 1980.
Averroes: Abu al-Walid Muhammad ibn Rushd
De substantia orbis, in Aristotelis opera cum Averrois Cordubiensis commentariis 9, ed. apud Junctas (Iunt.), Venice 1550, fol 3r–7v.
In DAn Commentarium magnum De anima, ed. F. Crawford, CCAA 6.1, Cambridge, MA, 1953.
In De caelo Commentum magnum super libro De celo et mundo Aristotelis, ed. F. Carmody, Leuven 2003; in Aristotelis opera cum Averrois Cordubiensis commentariis 5, ed. apud Junctas (Iunt.), Venice 1550.
In DSom Compendium libri Aristotelis De sompno et vigilia, ed. A. Shields & H. Blumberg, in Compendia librorum Aristotelis qui Parva naturalia vocantur, CCAA 7, Cambridge, MA, 1949, pp. 73-125.
In Metaph. In Metaphysicam Aristotelis, in Aristotelis opera cum Averrois Cordubiensis commentariis 8, ed. apud Junctas (Iunt.), Venice 1550; Delta citatur ex In librum V (delta) Metaphysicorum Aristotelis commentarius, ed. R. Ponzalli, Freiburg 1971.
In Phys. In Physicam Aristotelis, in Aristotelis opera cum Averrois Cordubiensis commentariis 4, ed. apud Junctas (Iunt.), Venice 1550.
Avicebron: Solomon ben Judah ibn Gabirol
Fons vitae, tr. Ioannis Hispani & Dominici Gundissalini, ed. C. Baeumker, BGPTM 1.2-4 (1895).
Avicenna: Abu ‘Ali al-Husain ibn ‘Abd Allah ibn Sina
Canon, ed. apud Junctas (Iunt.), Venice 1555.
De anima Liber de anima seu Sextus de naturalibus, ed. S. Van Riet, Leiden 1968.
De philosophia prima Liber de philosophia prima sive scientia divina, ed. S. Van Riet, Leiden 1977–1980.
Axiomata philosophica:
Venerabilis Bedae Sententiae sive axiomata philosophica ex Aristotele et aliis praestantibus collecta, PL 90: 965–1090.
Bacon: Rogerus Bacon
OTer Opus Tertium, ed. J. Brewer, London 1859.
Q4Met Questiones altere supra libros Prime philosophie Aristotelis (Metaphysica I–IV), ed. R. Steele & F. Delorme, OHI 11 (1932).
Q8Ph Questiones super libros octo Physicorum, ed. F. Delorme & R. Steele, OHI 13 (1935).
Q10Met Questiones supra libros Prime philosophie Aristotelis (Metaphysica I, II, V–X), ed. R. Steele & F. Delorme, OHI 10 (1930).
Blund: Ioannes Blund
Tractatus de anima, ed. D. Callus & R. Hunt, Oxford 1970.
Boethius: Anicius Manlius Severinus Boethius
De consol. De consolatione Philosophiae, ed. C. Moreschini, München 2000, pp. 3–162; PL 63: 547–870.
De Trinitate De sancta Trinitate, ed. C. Moreschini, München 2000, pp. 165–185; PL 64: 1247–1256.
In De interpr. (maior) In librum Aristotelis Peri hermenias, editio secunda, ed. C. Meiser, Leipzig 1880; PL 64: 393–638.
In De interpr. (minor) In librum Aristotelis Peri hermenias, editio prima, ed. C. Meiser, Leipzig 1877; PL 64: 293–392.
In Isag., editio secunda In Isagogen Porphyrii commentorum editio secunda, ed. S. Brandt, CSEL 48: 133–348; PL 64: 71–158.
Quomodo substantiae Qvomodo svbstantiae in eo qvod sint bonae sint cvm non sint svbstantiala bona, ed. C. Moreschini, München 2000, pp. 166–194; PL 64: 1311–1314.
Bonav.: Bonaventura
Sent. Commentaria in quatuor libros Sententiarum Magistri Petri Lombardi, ed. Collegium S. Bonaventurae, OO 1–4, Quaracchi 1882.
Buckfield: Adam de Buckfield
In Metaph. “Sententia super secundum Metaphysicae,” ed. A. Maurer, in Nine Mediaeval Thinkers: A Collection of Hitherto Unedited Texts, ed. J. O’Donnell, Toronto 1955, pp. 99–144.
Chartularium:
Chartularium Universitatis Parisiensis, ed. H. Denifle & A. Châtelain, vol. 1, Paris 1899.
Ps. Dion.: Pseudo Dionysius Areopagita
De divinis nominibus, tr. Ioannis Scoti Eriugenae, ed. P. Chevallier, Dionysiaca 1, Paris 1937; Library of Latin Texts, Series A, vol. 696, online database, Turnhout 2013; PL 122: 1111–1172.
Grosseteste: Robertus Grosseteste
De lib. arb. De libero arbitrio, ed. L. Baur, in Die philosophischen Werke des Robert Grosseteste, BGPTM 9 (1912) 150–241.
De lib. arb. Exon. De libero arbitrio Exoniensis, ed. N. Lewis, in “The First Recension of Robert Grosseteste’s De libero arbitrio,Mediaeval Studies 53 (1991) 1–88.
De luce, ed. L. Baur, in Die philosophischen Werke des Robert Grosseteste, BGPTM 9 (1912) 51–59.
De ordine emanandi, ed. L. Baur, in Die philosophischen Werke des Robert Grosseteste, BGPTM 9 (1912) 147–150.
De statu causarum, ed. L. Baur, in Die philosophischen Werke des Robert Grosseteste, BGPTM 9 (1912) 120–126.
De veritate, ed. L. Baur, in Die philosophischen Werke des Robert Grosseteste, BGPTM 9 (1912) 130–143.
Hex. Hexaemeron, ed. R. Dales & S. Gieben, London 1982.
In APos Commentarius in Posteriorum analyticorum libros, ed. P. Rossi, Firenze 1981.
Grosseteste (?): Robertus Grosseteste (?)
Summa theologiae, ed. D. Callus, in “The Summa theologiae of Robert Grosseteste,” in Studies in Medieval History Presented to Frederick Maurice Powicke, ed. R. Hunt, W. Pantin & R. Southern, Oxford 1969, pp. 180–208.
Ps. Grosseteste: Pseudo Robertus Grosseteste
Summa philosophiae, ed. L. Baur, in Die philosophischen Werke des Robert Grosseteste, BGPTM 9 (1912) 275–643.
Gundissalinus: Dominicus Gundissalinus
De divisione philosophiae, ed. L. Baur, BGPTM 4.2–3 (1903) 1–144.
De unitate, ed. P. Correns, BGPTM 1.1 (1891).
Hales: Alexander de Hales
De scientia divina, ed. Collegium S. Bonaventurae, BFS 21 (1960) 1458–1468.
Quaest. Quaestiones disputatae ‘antequam esset frater’, ed. Collegium S. Bonaventurae, BFS 19–21 (1960).
Sent. Glossa in quattuor libros Sententiarum, ed. Collegium S. Bonaventurae, BFS 12–15 (1951–1957).
Helias: Petrus Helias
Summa super Priscianum, ed. L. Reilly, Toronto 1993.
Honorius de Autun:
Imago mundi, ed. V. Flint, AHDL 49 (1982) 48–151; PL 172: 115–188.
Innoc. III: Innocentius III
Regesta sive Epistolae, PL 214–216.
Ioannes de Sacrobosco:
De sphaera, ed. L. Thorndike, in The Sphere of Sacrobosco and Its Commentators, Chicago 1949, pp. 76–117.
Ioannes Scotus Eriugena:
Versus, PL 122: 1221–1240.
Isidorus: Isidorus Hispalensis
Etymol. Etymologiarum sive originum libri XX, ed. W. Lindsay, Oxford 1911, Oxford 1985; PL 82: 73–728.
Lactantius: Lucius Caecilius Firmianus Lactantius
De ira Dei, ed. S. Brandt & G. Laubmann, CSEL 27.1: 65–132; PL 7: 79–148.
Liber de causis:
Liber de causis, ed. A. Pattin, Tijdschrift voor filosophie 28 (1966) 134–203.
Lombardus: Petrus Lombardus
Sent. Sententiae in IV libris distinctae, ed. I. Brady, Grottaferrata 1971–1981.
Nequam: Alexander Nequam
Speculum speculationum, ed. R. Thomson, Oxford 1988.
Nicolas de Amiens:
De articulis Ars fidei catholicae, ed. M. Dreyer, BGPTM, NF 37 (1993); PL 210: 595–618.
Ockham: Guillelmus de Ockham
Summa logicae, ed. P. Boehner, G. Gál & S. Brown, OPh 1, St. Bonaventure, NY, 1974.
Philippus C.: Philippus Cancellarius
Summa de bono, ed. N. Wicki, Berne 1985.
Porphyrius: Porphyrius Tyrensis
Isag. Isagoge, tr. Boethii, ed. L. Minio-Paluello & B. Dod, AL 1.6, Bruges 1966.
Priscianus: Priscianus Caesariensis
Instit. Institutionum grammaticarum libri XVIII, ed. M. Hertz, Leipzig 1855–1859.
Regino Prumiensis:
De harmonica institutione, PL 132: 483–502.
Rupella: Ioannes de Rupella
Summa de anima, ed. J. Bougerol Paris 1995.
Seneca: Lucius Annaeus Seneca Minor
Epistulae morales, ed. L. Reynolds, Oxford 1965.
Naturales quaest. Naturalium quaestionum libri, ed. H. Hine, Stuttgart 1996.
Stella: Isaac de Stella
Epistola de anima, PL 194: 1875–1890.
Summa Halesiana: pro maiori parte edita ex scriptis Alexandri de Hales ante mortem eius, sed etiam derivata ex Ioanne de Rupella et aliis et completa post mortem Alexandri
Summa Halesiana, ed. Collegium S. Bonaventurae, in Alexandri de Hales Summa theologica, ed. Collegium S. Bonaventurae, Quaracchi 1924–1948.
York: Thomas Eboracensis
Sapientiale 6, ed. J. Scully, in “Reality and Truth in Thomas of York,” Ph.D. dissertation, University of Toronto, 1960.